انواع محبت :
 
   1- محبت انســـان به وجود و بقـــاء خود ( محبت فرزند از یک جهت به سبب محبت بقای خود است)

   2- محبت داشتن به غیر خود به جهت بدست آوردن لذت های جسمی و حیوانی مانند :
   دوستی زن و مرد به جهت مسائل جنسی ، دوستی غذاهـای لذیذ و لباسهای فاخر که پست ترین
   مراتب محبت و دوستی است.
 
   3- محبت آدمی به غیر خــــود به جهت احسان و نفعی که از طرف او عـایدش می شود (انسان بنده
   احسان است). پیامبر اکرم (ص) میفرماید : خدایا  مگردان از برای فـاجری بر من احسان و نعمتی که
   به این سبب دل من او را دوست داشته باشد.
 
   4- آنکه کسی چیزی را دوست داشته بـاشد به جهت ذات آن چیز و خود آن بدون اینکه بغیر از ذات او
   منظوری داشته باشد بلکه منظور و مقصود همـان خود او باشد و بس . و این محبت حقیقی است که
   اعتماد به آن شایسته است . مثل محبت جمال و حسن . زیــرا حسن و جمال بخودی خود محبوبند و
   ادراک آنها عین لذت است.
   توضیح آنکه دوستی صورتهای زیبا بعضی مواقع برای شهوت و قصد نزدیکی است اما ادراک نفس جمال
   نیز لذتی است روحـــانی که بخودی خود محبوب است . مثلا دوستی و محبت به مناظر زیبای طبیعت
   مثل سبزه و آب و غیره

   5‏- محبت میان دو نفر به سبب تناسب روح ها . بسا باشد که کســـــانی یکدیگر را دوست دارند بدون
   ملاحظه جمال طمع جاه و مال . بلکه تنها و تنها به تناسب ارواح ایشان است .

   6- محبت کسی با دیگری که میان ایشان در بعضی مواضع اجتماع و الفت حاصل شده است مثل :
   همسفر بودن یا هم مسجدی بودن و غیره

   7- محبت انسانهـــــا با یکدیگر به تناسب ظاهری . مانند بچه با بچه ، پیر با پیر ، جوان با جوان ، تاجر با
   تاجر ، معلم با معلم ، شاگرد با همشاگردی و ...
 
   8- محبت هر علتی از برای معلول خود و محبت هر صــــــانعی از برا ی مصنوع خود . و همچنین محبت
   معلول از برای ‏علت خود و مصنوع از برای صانع خود . و بالاترین اقسام محبت ، محبت خداوند به بندگان
   خود است و بعد از آن محبت بندگان اهل معرفت نسبت به خداوند بزرگ است . و این یک سبب از
   اسباب محبت والدین به فرزند و همچنین ‏   محبت فرزندان به والدین است. همچنین محبت بین استاد
   و شاگرد و بالعکس چرا که معلم نیز سبب حیات معنوی ‏و روحانی شاگرد است .
 
   9-محبت دو نفر که با هم در یک علت شریکند و معلول یک علت و مصنوع یک صانعند. مثل محبت برادران
   به یکدیگر ، شاگردان یک معلم به هم و نیز یک سبب محبت میان اقوام و خویشان همین است .
   ضمنا یادمون باشه اکثر اقسام محبت و دوستی فطری و طبیعی است و به اختیار آدمی نیست و
   احتیاج به کسب ‏و تحصیل ندارد . ضمنا بالاترین محبت ها محبت بخداست .
                                                                               برگرفته از کتاب معراج السعاده
                                                                                    اثر ملا احمد نراقی (ره)